Hướng Dẫn Viên Du Lịch theo định nghĩa là một đại sứ văn hóa, có trách nhiệm giới thiệu với khách du lịch về đất nước - văn hóa và con người Việt Nam. Nhưng đơn giản hơn thì Hướng Dẫn Viên Du Lịch (HDV) là người đại diện cho Công Ty Du Lịch thực hiện hợp đồng du lịch đối với khách du lịch, vậy khi Công Ty Du Lịch làm không đúng Hợp Đồng, HDV cũng là người phải chịu trách nhiệm, trong chuyến đi, HDV luôn là chỗ dựa cho du khách. Vậy thì quá trình học tập và làm việc của HDV như thế nào, tôi xin phép sơ lược cho Quý Vị về điều này để Quý Vị được rỏ hơn.
Thành Phố Hồ Chí Minh là một trong nhưng nơi có số lượng Trường đào tạo Hướng Dẫn Viên Du Lịch nhiều nhất Việt Nam, cả chục trường: Du Lịch Sài Gòn, Nghiệp Vụ Du Lịch Khách Sạn Sài Gòn, Hùng Vương, Văn Lang, Kỷ Thuật Công Nghệ, Đại Học Văn Hóa, ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Marketing và Cao Đẳng Văn Hóa & Du Lịch Sài Gòn, Cao Đẳng Văn Hóa, Trường THKT Vạn Tường... đa số các Trường đề có giáo trình đào tạo như nhau và có một điểm chung: học phí cao, nhiều tour thực tập. Nghe đâu quá trình học và thực tập của một sinh viên ngành du lịch tốn khoảng 50 triệu đồng, quả là một con số không nhỏ.
HDV sau thời gian học tập và đi thực tập một số tour được giới thiệu đến Công Ty Du Lịch thực tập và làm báo cáo tốt nghiệp, sau đó ra trường và trở thành HDV.
Tuy TP.Hồ Chí Minh có số lượng Trường Du Lịch và Sinh Viên Du Lịch cao nhất Việt Nam, nhưng khoảng 80% sinh viên học du lịch đều trả lời là học hướng dẫn du lịch vì thích được đi chơi và đây là một ngành kiếm tiền dễ dàng. Nhưng thật sự không phải như vậy, để làm HDV đòi hỏi bạn phải có năng khiếu khôi hài, kỹ năng tổ chức công việc, tổ chức trò chơi, có kỹ năng ca hát, kể chuyện và...trí nhớ phải tốt. Phải nắm chắc các kiến thức về lịch sử, văn hóa, các thắng cảnh... mà những môn học đó ở trong trường gọi là: Môn Tuyến Điểm, Nghiệp Vụ Hướng Dẫn, Lịch Sử, Cơ Sở Văn Hóa, Địa Lý Du Lịch ...mỗi môn học không tới 100 tiết, ngoài ra còn rất nhiều môn học phụ như Quản Trị Lữ Hành, Nghệ Thuật Giao Tiếp, chính trị, anh văn...những môn học chính thì không được học nhiều, thậm chí giảng viên của những môn học đó cũng lơ mơ, ví dụ như Trường CĐVHNT & DL SG người dạy tuyến điểm và nghiệp vụ Hướng Dẫn là Thầy Ch, Cô Ng, chưa từng đi Hướng Dẫn bao giờ. Chính vì vậy hàng năm số lượng sinh viên tốt nghiệp rất nhiều nhưng làm HDV thì đếm trên đầu ngón tay, mà HDV có trình độ thực sự để đi HDV thì cũng...đếm trên đầu ngón tay.
Công Ty Du Lịch cũng tạo điều kiện rất nhiều cho HDV, thay vì thuê mướn những HDV có kinh nghiệm, chất lượng thì lại thuê mướn sinh viên hoặc HDV mới ra trường cho dễ quản lý và trả công tác phí thấp, có lẽ vì vậy mà nhiều khi du khách phải cười thầm vì kiến thức do HDV cung cấp sai lạc hoặc HDV kể chuyện quá vô duyên, thậm chí còn có HDV đối xử với khách như là học sinh mầm non.
Qua bài viết này Đạt muốn Quý vị hiểu thêm về HDV, để làm HDV không phải là chuyện dể dàng, khi lên tour đi nhiều HDV còn chưa biết điểm đến, nếu điều hành Công Ty đặt các dịch vụ đúng theo yêu cầu của khách thì không nói làm gì, chỉ cần một sai sót nhỏ là mọi chuyện coi như xong, đã vậy nhiều khi còn bị tài xế làm khó, xe thì không đạt chất lượng (đời cũ, không có máy lạnh), tài xế thì không biết đường. Nhiều khi dở khóc dở cười, những gì mà du khách phàn nàn, HDV là người hứng chịu hết, bởi vì đơn giản du khách luôn nghĩ HDV là người của Công Ty Du Lịch, họ đâu biết rằng HDV chỉ là cộng tác của Công Ty Du Lịch, mỗi lần có tour Công Ty Du Lịch lại kêu HDV đến nhận và thực hiện tour, nhiều công ty bàn giao tour trước 1 tuần còn đỡ chứ nhiều khi ngày mai đi thì hôm nay điều hành mới gọi và bàn giao tour cho HDV, nếu là HDV có kinh nghiệm chỉ cần kiểm tra sơ qua cũng biết các dịch vụ Công Ty đặt như thế nào, chứ còn sinh viên hoạc HDV mới thì ..."bó tay" vì trong quá trình đào tạo cũng không Thầy Cô nào chỉ chi tiết quy trình nhận một tour là như thế nào, vì bản thân thầy cô có đi làm hướng dẫn bao giờ đâu? Nhiều khi nhận bàn giao, Công Ty giao thiếu tiền, thiếu dịch vụ cũng không biết. Nói đến chuyện này mới thấy nhân sự giảng dạy về du lịch của Việt Nam thiếu trầm trọng, nhất là các Giảng Viên chuyên ngành, để tìm một Giảng Viên có năng lực thực sự quả không dễ, làm gì có Giảng Viên chuyên ngành đủ cho ngần ấy Trường?
Bản thân người HDV cũng muốn làm tốt công việc nhưng khả năng nhiều khi lại không cho phép, học ở trong trường thì chủ yếu là lý thuyết, đi thực tập thì chỉ như "cưỡi ngựa xem hoa" đi đến Công Ty Du Lịch để thực tập về HDV thì hầu hết Công Ty bắt ngồi ôm điện thoại sales tour hoặc làm việc vặt trong Công Ty, họa hoằn lắm thì cho đi theo một vài tour.
Bấy lâu nay ai cũng nghĩ HDV là một ngề đơn giản, ăn sung mặc sướng, kiếm tiền dễ dàng chứ mấy ai biết đâu làm HDV du lịch là một quá trình vất vả, hằng năm số lượng HDV chuyển nghề cũng nhiều tương đương với số lượng sinh viên du lịch học ra trường, vì sao? làm mà có đủ sống đâu, có tour thì có công tác phí, không có tour thì ở nhà ngáp ruồi. Chẳng có Công Ty Du Lịch nào mà nhận HDV làm nhân viên chính thức, công tác viên, cộng tác viên và mãi mãi chỉ là cộng tác viên, cũng có một số Công Ty lớn tổ chức đội ngũ HDV chuyên nghiệp nhưng để lọt vào đội ngũ này phải có người quen hoặc phải qua quá trình kiểm tra gắt gao với nhiều quy định này nọ mà ít HDV nào thực hiện được.
CLB Đào Tạo - Hỗ Trợ HDV Đồng Hành Việt được thành lập ra với tiêu chí giúp đỡ, dào tạo sinh viên du lịch cũng vì mục đích muốn cho các bạn sinh viên có nơi được trao đổi và chia sẻ kiến thức, nghiệp vụ Hướng Dẫn, nhưng thật sự một con én không thể làm nên cả mùa xuân từ năm 2005 tới giờ Đạt đã dồn cả bao nhiêu tâm huyết cho CLB thậm chí nhiều khi nghỉ việc điều hành Công Ty cũng vì CLB, nếu mình không làm thì thấy lương tâm cắn rứt, mà làm thì "lực bất tòng tâm" nhiều khi Đạt muốn bỏ ngang, không làm gì hết vì CLB không mang lại cho Đạt bất cứ một nguồn lợi nào trái lại nhiều người còn cho là "chuyện nhảm nhí". Từ ngày mở CLB này cũng có rất nhiều công ty du lịch đến đặt vấn đề hợp tác với CLB không phải về Hướng Dẫn mà là vấn đề kinh doanh, một số Công Ty Du Lịch cho là CLB toàn là sinh viên nên rất dễ "hoạt náo" biết đâu CLB giúp Công Ty phát triển thêm nguồn khách, nhưng họ không hiểu tất cả các thành viên trong CLB chỉ muốn làm HDV, với lại là sinh viên,thời gian đi học và sinh hoạt CLB còn không đủ, có thời gian đâu mà tới Công Ty làm sales mà lại làm không công.
Chia sẽ vấn đề tế nhị này, Đạt cũng mong các Công Ty Du Lịch hiểu đúng và đủ về tiêu chí hoạt động của CLB Đồng Hành Việt, nếu ai đó còn nghĩ đến việc cùng CLB hợp tác về vấn đề kinh doanh Du Lịch ...xin bỏ qua cho vì để đến CLB sinh hoạt các bạn sinh viên chỉ có một mục đích duy nhất là được trở thành HDV, tuy Đạt là chủ nhiệm CLB nhưng cũng không thể ép các bạn làm những điều mà các bạn không thích. Rất mong các Công Ty Du Lịch, các ACE Hướng Dẫn hiểu được vấn đề và giúp đỡ cho Đạt trong việc đào tạo các bạn sinh viên hoặc tạo điều kiện cho các bạn sinh viên có cơ hội đi thực tập. Những việc làm đơn giản đó không chỉ giúp cho các bạn sinh viên mà còn giúp cải thiện được tình hình HDV hiện nay một phần nào.
